Begrijpend lezen vormt de basis van vrijwel alle schoolvakken, maar heb je ook nodig om goed te kunnen functioneren in de maatschappij. Wie goed begrijpt wat hij leest, haalt niet alleen betere cijfers, maar krijgt ook meer zelfvertrouwen. Gelukkig kun je begrijpend lezen oefenen – en daar zijn slimme manieren en goede oefenboeken voor.
In dit artikel lees je hoe jij je kind kunt helpen met begrijpend lezen en welke oefenboeken daarbij zo goed werken. Ook delen we je algemene tips en adviezen.
Wat is begrijpend lezen?
Begrijpend lezen betekent dat je een tekst niet alleen leest, maar ook begrijpt wat er staat. Kun je de hoofdgedachte benoemen? Snap je waarom een bepaald voorbeeld wordt genoemd? Kun je achterhalen wat het doel van de tekst is? Wat wil de schrijver met de tekst bereiken?
Begrijpend lezen vraagt om méér dan alleen woorden kunnen “ontcijferen” – het vraagt om denken tijdens het lezen. Hierbij koppel je voorkennis aan nieuwe informatie om tot inzichten te komen. Het vak is erg belangrijk, want de vaardigheden komen terug op allerlei manieren:
- Tijdens spreken en luisteren (een spreekbeurt doen, een gesprek voeren);
- Als je een werkstuk maakt;
- Wanneer je moet samenwerken en overleggen;
- Bij rekensommen (contextsommen, redactiesommen);
- Tijdens het alledaagse leven (van de weg vinden tot een recept volgen, van een handleiding lezen tot een mail opstellen).
Het mag duidelijk zijn: begrijpend lezen is ontzettend belangrijk, want het is gewoon overal!
Waarom zou je begrijpend lezen oefenen?
Veel kinderen vinden begrijpend lezen lastig. Dat is logisch: het is een complexe vaardigheid waarin verschillende leesstrategieën samenkomen. Leerkrachten en ouders lopen hier dagelijks tegenaan. Veel fouten die kinderen maken, komen doordat ze opgaven slecht lezen of verkeerd begrijpen.
Oefenen met begrijpend lezen kent dan ook veel voordelen. Door te oefenen:
- groeit het tekstbegrip
- wordt de woordenschat vergroot
- leert een kind verbanden leggen
- kan een kind conclusies trekken en samenvattingen maken
- wordt lezen een stuk leuker.
Een stevige basis in begrijpend lezen zorgt voor betere prestaties op school, nu én later.
Begrijpend lezen en toetsen: voorbereiden op het LVS en de doorstroomtoets
Vanaf groep 3 worden kinderen op school regelmatig getoetst met LVS-toetsen (leerlingvolgsysteem-toetsen). In groep 8 maken ze de eindtoets, ook wel de doorstroomtoets genoemd. Begrijpend lezen is een belangrijk onderdeel van deze toetsen.
Van kinderen wordt verwacht dat ze:
- snel en nauwkeurig teksten kunnen lezen;
- de hoofdgedachte herkennen;
- informatie uit grafieken en tabellen kunnen omzetten;
- signaalwoorden en verwijswoorden herkennen en gebruiken;
- conclusies kunnen trekken;
- samenvattingen kunnen maken;
- feiten en meningen kunnen onderscheiden;
- tot argumenten voor en tegen stellingen kunnen komen, op basis van wat gelezen is;
- moeilijke woorden uit de context kunnen halen;
- nieuwe woorden kunnen aanleren door de tekst goed te lezen.
Wanneer je zeker wil weten dat je kind alle vaardigheden oefent, raden we je aan de oefenboeken van Educazione te gebruiken. Deze boeken worden al jaren met veel succes gebruikt door ouders met kinderen op de basisschool. De boeken sluiten dan ook perfect aan op de opbouw van deze toetsen. Ze bevatten teksten in toetsstijl, inclusief meerkeuzevragen en open vragen. De vragen dwingen de kinderen goed naar de tekst te kijken. Zo went je kind niet alleen aan de inhoud, maar ook aan de manier van toetsen.
Goede oefenen zorgt voor minder stress en meer zelfvertrouwen tijdens de toets!
Effectief oefenen met begrijpend lezen: zo doe je dat
Voor we je de oefenboeken laten zien, geven we je praktische tips die je meteen kunt toepassen, ongeacht welke teksten je voor handen hebt.
1. Oefen met de juiste teksten
Kies teksten die passen bij het leesniveau én de belevingswereld van je kind. Variatie helpt: van informatieve teksten, instructieteksten tot fabels en verhaaltjes. Ook de krant of nieuwsberichten zijn prima om te gebruiken.
In de oefenboeken vind je zorgvuldig geselecteerde teksten die precies aansluiten op het niveau van groep 3 t/m 8. Geen saaie schoolteksten, maar boeiend én leerzaam, afwisselend en doeltreffend.
2. Stel gerichte en betekenisvolle vragen
Laat je kind niet alleen lezen, maar ook nadenken over wat het leest. Gebruik vragen als:
- Waar gaat deze tekst eigenlijk over?
- Wat is de bedoeling van dit stukje?
- Kun je dit in je eigen woorden navertellen?
- Wat vind je daarvan?
3. Leer signaalwoorden herkennen
Signaalwoorden zoals daarom, maar, ten eerste helpen kinderen om structuur aan te brengen in teksten. Wij besteden in onze boeken veel aandacht aan dit soort woorden – met uitleg, voorbeelden én oefeningen. Je kunt dit actief oefenen door je kind er steeds op te wijzen en te vragen wat het signaalwoord aangeeft.
Mogelijk helpt ook de onderstaande afbeelding, waarin signaalwoorden verzameld zijn.
4. Maak samenvattingen
Laat je kind de tekst kort navertellen. Dat dwingt tot actief lezen en geeft inzicht in het begrip. Een samenvatting maken doet een beroep op veel vaardigheden die ook bij het begrijpend lezen aan bod komen.
Extra tip: Laat je kind dit hardop doen. Zo leer je meteen hoe goed de tekst echt is begrepen.
Begrijpend lezen oefenen met de beste oefenboeken
De oefenboeken van Educazione zijn ontwikkeld door onderwijsexperts en sluiten naadloos aan op de leerdoelen van de basisschool. Ieder boek bevat:
- leuke, afwisselende teksten
- alle voorkomende tekstverbanden en tekstsoorten
- begrijpelijke vragen op verschillende niveaus
- antwoorden en uitleg voor ouders of begeleiders
- oefeningen die voorbereiden op lvs-toetsen en de doorstroomtoets
De oefenboeken worden al jaren gebruikt en regelmatig aangepast naar de nieuwste inzichten en toetsen. Hieronder lees je enkele reacties van gebruikers.
Of je nu thuis oefent, in de klas of tijdens bijles – met onze boeken haalt je kind het maximale uit begrijpend lezen.
Bekijk hieronder de beste oefenboeken begrijpend lezen voor groep 3, 4, 5, 6, 7 en 8.
De beste oefenboeken
Groep 3
Groep 4
Groep 5
Groep 6
Groep 7
Groep 8
Conclusie
Begrijpend lezen is een essentiële vaardigheid die je kind helpt groeien – op school én daarbuiten. Door op een leuke en goed onderbouwde manier te oefenen, groeien zowel het zelfvertrouwen als het leesplezier. De oefenboeken van Educazione bieden alles wat je nodig hebt om begrijpend lezen effectief aan te pakken en je kind sterk voor te bereiden op de LVS-toetsen en de doorstroomtoets van groep 8.
Benieuwd welk oefenboek past bij jouw kind? Bekijk het aanbod en begin vandaag nog met oefenen!